Een groep honden met dezelfde kenmerken in gedrag en uiterlijk wordt aangeduid met een hondenras. In eerste instantie werden honden vooral geselecteerd op hun kwaliteiten voor bepaalde werkzaamheden. De focus lag vooral op het gedrag van de hond.
De honden werden onderverdeeld met de benamingen als jachthonden, waakhonden, trekhonden of schoothondjes. Al deze groepen bestonden uit honden waarvan het uiterlijk heel verschillend kan zijn. Jachthonden zijn er bijvoorbeeld in allerlei soorten en maten.
In de 19de eeuw werden mensen steeds meer geïnteresseerd in het uiterlijk van een hond. Fokkers gingen hier rekening mee houden en fokte honden waarvan de ouders hetzelfde uiterlijk hadden. De pups werden geregistreerd en kregen een stamboom. In de loop van de jaren gingen mensen nieuwe rassen fokken door andere rassen met elkaar te kruisen. Wanneer er nu per ongeluk honden gekruist worden, wordt er vaak
gesproken over een bastaard hond. Maar indien er weloverwogen door een mens rassen met bepaalde kenmerken gekruist worden is het doel het creëren van een nieuw hondenras. Denk bijvoorbeeld aan de Dobermann. Dit is een kruising van twee verschillende hondenrassen maar is nu een op zichzelf staand ras waar liefhebbers veel geld voor betalen.
Er zijn 350 hondenrassen welke officieel erkend zijn en geregistreerd staan. Daarnaast zijn er ruim 800 andere soorten honden welke niet officieel als een ras erkend worden. Hiermee is de hond het zoogdier waarvan de meeste rassen te onderscheiden zijn.
Hoewel er onder alle honden veel overeenkomsten zijn, zijn er ook duidelijke verschillen tussen de rassen. Deze zijn onderzocht en staan per ras beschreven. Voor hondenliefhebbers is het op deze manier gemakkelijk gemaakt om te bekijken welke hond het beste past.